Ongeveer 15 jaar geleden zag ik ze voor het eerst. Mijn echtgenoot en ik ontsnapten samen met onze (bijna) 1 jarige dochter, voor enkele dagen aan het hectische alledaagse leven. Samen trokken wij naar de Vlaamse Ardennen, meer bepaald naar een vakantiehuis ‘De Wingerd’ in de Zwalm.
http://www.dewingerd-logement.be
Waar ik eerst gecharmeerd werd door de uitstraling van de vakantiewoning, het ‘Oud Gemeentehuis’ van Dikkele, werd even later mijn aandacht getrokken door zéér mooie bloemen, in verschillende kleuren op dikke groene stengels. Of zal ik zeggen stokken, want zo leek het wel een beetje.
Metershoge stokken gevuld met talrijke gekleurde bloemen, waarvan ik even later de naam te weten kwam. En zo verscheen de Stokroos (Alcea rosea) even later in mijn lijstje van ‘gewilde’ planten.
Op zoek naar zaadjes en een geschikte zaaiplek
Mijn eerste zaadjes van de Stokroos verzamelde ik tijdens een mooie zomerdag op het Domein Nieuwenhoven te St-Truiden. Wij gingen er die dag naar een evenementje waar ik onverwachts in ontmoeting kwam met de zaaddozen van de Stokroos. Die zelfde herfst nog heb ik voor het eerst de zaadjes gezaaid, met een klein hartje, want de plaats waar ik de zaadjes strooide bevatte naar mijns inziens eigenlijk niet zoveel grond. Maar goed, ik zou toch tenminste één poging wagen.
Want als dit zou lukken zou onze voorgevel van de woning niet enkel een zeer goede steun bieden aan deze stokrozen, maar hij zou er ook ineens charmanter gaan uitzien natuurlijk.
Bang afwachten was het. Maar wat een gevoel als dan voorzichtig de eerste blaadjes van de bladrozet, die zich in het eerste jaar vormt, boven de grond komen. Die alsmaar groter en groter worden.
En dan uiteindelijk dit jaar, in het tweede jaar zijn deze bladeren echt heel fors geworden, en zijn de stengels (sommigen wel 2 meter hoog) met de bloemknoppen tevoorschijn gekomen. Van dan af werd mijn geduld wat op de proef gesteld, want ik wilde nu echt wel weten welke kleuren er tevoorschijn zouden gaan komen.
Vanaf die dag, ben ik net zoals een klein kind dat naar de snoepwinkel mag, een kijkje gaan nemen bij mijn Stokrozen om te zien of er misschien toch al die ene bloem geopend zou zijn. En eerlijk, hoe langer dit begon te duren, hoe ongeduldiger ik werd. En daar was dan op die ene dag, uiteindelijk de beloning. De eerste bloemknoppen gingen open, en hadden nu een prachtige baljurk aan gekregen in schakeringen van roze en fuchsia kleuren. En ja hoor, voor even was ik verwonderd door de pracht van deze adembenemende bloemen. En was ik zo dankbaar voor dit moment en het moment waarop ik besloot om de zaadjes te verzamelen en hier een plekje te geven.
Verwondering maakte plaats voor nieuwsgierigheid, want als herboriste wilde ik wel eens weten of deze plant misschien ook wel geneeskrachtige eigenschappen had. En ik meende me ook te herinneren ooit gelezen te hebben dat je de bloem ook wel kan eten.
Snuffelen in de kruidenboeken.
Het zou zo gemakkelijk zijn om gewoon het zoekwoord ‘Stokroos’ in te geven in de Google zoekmachine, maar persoonlijk vind ik het nog steeds zeker zo aangenaam om op zoek te gaan naar informatie, al snuffelend in mijn kruidenboeken. En dat zijn er ondertussen al heel wat geworden.
Even later las ik inderdaad, dat de bloemen en eveneens de bloemknoppen van de Stokroos eetbaar zijn, en onder andere gebruikt kunnen worden om een vrolijke toets te geven aan salades of eventueel ook om je cocktail een feestelijk accent te geven. Dat vruchtenwaters wel eens worden gepimpt met een Stokroos of dat de bloem hier kan worden aangewend als kleurmiddel, aangezien deze ook anthocyanen bevat, die hier als rode kleurstof kan worden gebruikt. En voor wie al eens een keertje graag geniet van marshmallows, kan ik ook vertellen dat blijkbaar de wortels vroeger ook gebruikt werden om er marshmallows mee te maken. Men voegde hieraan de bloemetjes van Kaasjeskruid (Malva sylvestris) toe om ervoor te zorgen dat de marshmallows werden voorzien van een mooie roze kleur.
Als herboriste ben ik natuurlijk ook steeds zeer nieuwsgierig of een bepaalde plant soms ook een ‘geneeskrachtige’ werking heeft. En wanneer ik las dat de Stokroos deel uitmaakt van de Kaasjeskruidfamilie (Malvaceae), ging er bij mij al wel meteen een belletje rinkelen, namelijk het belletje van de slijmstoffen. Die mij vervolgens laten denken aan o.a. Echte heemst (Althaea officinalis) en Groot kaasjeskruid (Malva sylvestris), die beiden ook behoren tot dezelfde plantenfamilie en dus ook deze slijmstoffen bevatten.
De werking van de Stokroos (Alcea rosea) lijkt dan ook sterk op deze van Echte heemst en Groot kaasjeskruid, maar zijn wat minder uitgesproken. Waar je bij de Echte heemst eerder gebruikt maakt van de wortel omwille van het gehalte aan slijmstoffen, ga je bij het Kaasjeskruid en bij de Stokroos eerder gebruik maken van de bloemen. De slijmstoffen in de bloemen worden voornamelijk toegepast als een verzachtend middel o.a. op de luchtwegen bij bronchitis (luchtwegontsteking) en hoest. Hiernaast verzachten slijmstoffen ook de slijmvliezen van de maag en darmen en kunnen deze een laxerend effect teweeg brengen bij orale (via de mond) inname.
En op deze manier is mijn lijstje aan ‘geneeskrachtige’ planten die slijmstoffen bevatten weer wat uitgebreider geworden.
Wil jij deze plant zelf ook graag in je tuin? Vraag dan even wat zaadjes aan je buur of iemand waarvan je weet dat hij/zij deze plant in de tuin heeft staan. En geniet 2 jaar later van de pracht van deze bloemen. Maar vergeet zeker ook niet om eens een kijkje te nemen naar de zaadbolletjes. Lijken ze jou ook niet, met enige verbeelding, op de vorm van kaasbolletjes? Waarmee de link wordt gelegd met de benaming ‘Kaasjeskruid’.
Ooit gehoord van 'guerilla gardening'?
Wist je trouwens dat de zaadjes van de Stokroos ook erg geschikt zijn voor guerilla gardening? Peuter de zaaddoosjes hiervoor open, de prik dien je er wel even bij te nemen. En kijk ook eens even naar de manier waarop de zaadjes in het zaaddoosje geschikt zijn. Allemaal netjes in een rijtje naast elkaar in de ronde bloembodem. Wat is de natuur toch geniaal!
Zaadjes verzameld en kom je bij een braak stukje grond, langs muurtjes, schuttingen of gebouwen of zelfs bij smalle randjes tussen het trottoir? Zaai ze dan maar kwistig in het rond, en geniet diep vanbinnen wanneer je 2 jaar later opeens her en der Stokrozen op je pad ontmoet.
Meer lezen over de ‘geneeskrachtige’ werking van de Stokroos: https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/natuurgeneeswijze/119749-de-geneeskracht-van-stokroos.html
Bronnen:
Opleiding tot herboriste en kruidenverwerkster Syntra Hasselt
Groot handboek geneeskrachtige planten – Dr. Geert Verhelst
Bloemen met smaak – Anna Koster
Wildplukken – Leoniek Bontje
Foto’s: de gebruikte foto’s zijn eigendom van De Kleine Theeboom en mogen op geen enkele manier verspreid of gekopieerd worden, zonder voorafgaandelijke en schriftelijke toestemming.